Wieża Eiffla – jedna z najsłynniejszych żelaznych konstrukcji na świecie

„Cóż na to poradzić, że (…) każdy czuje się w Paryżu tak dobrze, tak u siebie… (cyt. Tadeusz Boy-Żeleński).

Stolica mody, sztuki, bagietek… To wyjątkowe miasto od dawna przyciąga romantyków, artystów, smakoszy i turystów z całego świata. Jego niezrównany urok, klimatyczne zakątki i słynne zabytki sprawiają, że każdy z nas marzy, aby chociaż raz w życiu wypić filiżankę kawy w jednej z przytulnych paryskich kawiarenek…

Niedaleko pięknej alei Pól Elizejskich, nad majestatyczną Sekwaną, wznosi się najsłynniejsza żelazna dama francuskiej stolicy… O czym mowa? Oczywiście o Wieży Eiffla! Najbardziej znanym obiekcie architektonicznym Paryża!

Co jest takiego niezwykłego w tej niepowtarzalnej konstrukcji i dlaczego piszemy o niej na blogu dla miłośników spawania?

Otóż Wieża Eiffla jest jednym z najbardziej znanych przykładów konstrukcji wykonanej z zastosowaniem technik nitowania. Została zaprojektowana przez francuskiego inżyniera Gustave’a Eiffla jako główna atrakcja Wystawy Światowej w Paryżu w 1889 r.

Nitowanie to technika łączenia elementów konstrukcyjnych, najczęściej metalowych, za pomocą nitów – małych cylindrycznych elementów z główką na jednym końcu. Nitowanie stosuje się w różnych branżach przemysłu, gdzie niezbędne jest trwałe i niezawodne połączenie części. Nitowanie polega na umieszczeniu nitu w odpowiednio wywierconym otworze, a następnie deformacji jego końcówki, aby utworzyć trwałe połączenie. Proces ten można wykonywać ręcznie lub maszynowo, a także na zimno lub na gorąco (nitowanie na zimno i gorąco zależy od rodzaju materiału i wymagań konstrukcyjnych).

Wieża Eiffla składa się z ponad 18 tysięcy żelaznych elementów, które zostały połączone przy użyciu 2,5 miliona nitów, jednak zastosowanie technik montażowych i elementów łączeniowych przypomina w dużej mierze współczesne konstrukcje spawane. Choć w czasie jej budowy technologia spawania metali dopiero się rozwijała, zastosowane techniki nitowania i precyzyjne dopasowanie elementów były innowacyjne, dzięki czemu Wieża Eiffla jest często określana jako prekursor konstrukcji spawanych.

Projekt Wieży Eiffla był oparty na precyzyjnych obliczeniach. Gustave Eiffel zastosował nowatorskie jak na tamte czasy techniki obliczeniowe, pozwalające na równomierne rozłożenie obciążeń. Konstrukcja składa się z kratownic o przekroju trójkątnym, co zapewnia jej stabilność i wytrzymałość na silne podmuchy wiatru.

Chociaż nitowanie nie jest typowym spawaniem, proces montażu i precyzyjnego dopasowania elementów przypomina współczesne techniki spawalnicze. Wszystkie elementy były wstępnie montowane w fabryce, a następnie składane na miejscu, co pozwoliło na bezpieczne i szybkie wzniesienie wieży.

Nitowanie jest bardziej pracochłonne i droższe niż spawanie, ale oferuje wytrzymałość na zmęczenie materiału, podczas gdy spawanie jest szybsze i bardziej szczelne, lecz może obniżać odporność konstrukcji na cykliczne obciążenia. Wybór zależy od specyficznych wymagań konstrukcji oraz warunków pracy danego połączenia.

Kratownica w Wieży Eiffla jest przykładem idealnego wyważenia wytrzymałości i lekkości. Konstrukcja ta była innowacyjna w XIX wieku i stała się inspiracją dla przyszłych budowli stalowych oraz spawanych, np. wież radiowych i mostów.

Ciekawostka!

Czy wiecie, że Wieża Eiffla jest przemalowywana co siedem lat i nie zawsze była w takim kolorze, jak obecnie? Przez dekady eksperymentowano z różnymi odcieniami – była nawet brązowo-żółta! Można by rzec, że Gustave Eiffel chciałby zadowolić każdego, więc wieża była swego czasu także „czerwonawa”. Dlaczego co siedem lat konstrukcja jest malowana? Ponieważ to pomaga utrzymać jej stalowe elementy w dobrym stanie, zapobiegając m.in. korozji. Kto wie, może kiedyś doczekamy się różowej Wieży Eiffla? 😊

Tak czy inaczej, Wieża Eiffla stała się inspiracją dla przyszłych konstrukcji spawanych i pokazuje, jak precyzyjne obliczenia oraz innowacyjne techniki łączenia mogą stworzyć ponadczasową konstrukcję. Choć nie używano tam spawania w nowoczesnym rozumieniu, jej budowa i trwałość połączyły koncepcje i praktyki, które przyczyniły się do rozwoju spawalnictwa w kolejnych dekadach.

A zatem – kiedy wyruszamy do Paryża? 😊